22.500 bezoekers eerbetoon Amerikaanse Begraafplaats Margraten
22.500 mensen hebben het eerbetoon De Gezichten van Margraten op de Amerikaanse Begraafplaats in Margraten van 1 tot en met 5 mei bezocht. Tijdens het eerbetoon waren de foto’s van bijna 4.100 Amerikaanse soldaten die begraven zijn of herinnerd worden op de begraafplaats bij hun graven of namen op de Muren der Vermisten te zien. Daarmee liet de Stichting Verenigde Adoptanten Amerikaanse Oorlogsgraven (SVAAO) voor de tweede keer zien wie de personen waren die sneuvelden voor de bevrijding van Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. De oproep van de stichting om te reflecteren op de vrijheid in de campagne “Omarm de vrijheid” leverde nog eens honderden reacties op.
Voor veel bezoekers kwamen de bevrijders door de foto’s weer tot op zekere hoogte tot leven. “We leven in een tijd waarin beeld erg belangrijk is,” zegt Sebastiaan Vonk, voorzitter van de SVAAO. “We maken aan de lopende band foto’s en nemen vele selfies. Waar we echter van onszelf bijna een onbeperkt aantal foto’s hebben, is het lastig om van deze soldaten nog foto’s te achterhalen 71 jaar na de oorlog. Maar de foto’s die we hebben kunnen achterhalen laten zien dat het mensen zoals jij en ik zijn die slachtoffer worden van oorlog. Bezoekers stonden stil bij de foto’s, praatten met elkaar over wat ze erop zagen en beseften dat het hier gaat om meer dan een wit kruis.” De foto’s zijn onder andere gevonden in historische bronnen en aangeleverd door familieleden van soldaten en de adoptanten van de oorlogsgraven. Tijdens deze editie waren er uiteindelijk bijna 800 nieuwe foto’s meer te zijn dan tijdens de eerste editie in 2015.
Een groot aantal bezoekers nam ook deel aan de campagne “Omarm de vrijheid.” Door middel van de campagne stelde de SVAAO vragen aan bezoekers van het eerbetoon als wat vrijheid voor hen betekent en met wie zij hun vrijheid zouden willen delen. Bezoekers beantwoordden deze vragen door elkaar te omarmen op beeld en door berichten achter te laten in het gastenboek. Vonk: “Een van de bezoekers liet een quote van Elie Wiesel achter in het gastenboek: ‘Het gaat er niet alleen om dat we herdenken, het gaat erom wat we ermee doen.’ Op een plek waar mensen begraven liggen die ons de vrijheid teruggaven stelden we dan ook de vraag aan wie u vrijheid zou willen doorgeven. Maar deze uitspraak raakt tevens de vraag welke lessen we trekken uit de Tweede Wereldoorlog, een oorlog waarin rassenhaat gevoed door stereotyperingen en generalisaties een belangrijke rol speelde. Het hedendaagse debat laat zien dat we moeten blijven waken voor dergelijke stereotyperingen en polarisatie.” Van alle beelden en berichten zal een publicatie worden gemaakt.
Veel bezoekers omarmden de vrijheid tijdens het eerbetoon
De volgende editie van het eerbetoon De Gezichten van Margraten zal in 2018 plaatsvinden. In de tussentijd gaat de zoektocht naar foto’s van de soldaten onverminderd door. Foto’s kunnen onder andere ingestuurd worden via www.degezichtenvanmargraten.nl. De komende weken vinden verder nog soortgelijke projecten plaats op de lokale begraafplaats in Schoonbeek en het Russisch Ereveld in Leusden.
De Gezichten van Margraten werd mede mogelijk gemaakt dankzij financiële bijdragen van de gemeente Eijsden-Margraten, de provincie Limburg, de Amerikaanse Ambassade, Rabobank Centraal Zuid-Limburg, Stichting Elisabeth Strouven, Stichting Kanunnik Salden Nieuwenhof en het vfonds. De Stichting dankt ook haar vrijwilligers voor hun fantastische inzet! Ook dank aan de American Battle Monuments Commission waarmee het eerbetoon in samenwerking werd gebracht.
