Brief Justine Camps
Justine Camps (18) uit Wijlre schreef deze brief aan een van de onbekende soldaten begraven op de begraafplaats in Margraten. "Een tijdje geleden bezocht ik het Amerikaans kerkhof in Margraten. Het raakte me dat er soldaten zijn die voor altijd onbekend zullen blijven. Daarom heb ik besloten om deze brief te schrijven." Justine las de brief voor tijdens de ceremonie.
Beste soldaat,
Een maand geleden stond ik voor een wit, marmeren kruis. Eromheen staan heel veel andere kruizen op een groot grasveld, allemaal hetzelfde wit, allemaal hetzelfde marmer, in keurige rechte rijen, met af en toe een davidster ertussen. Veel te veel kruizen en davidsterren, als je het mij vraagt. Bij sommigen steekt er een roos of een vlaggetje in de grond. Ergens in het gras ligt een weggewaaide kaars. Aan het eind van het grasveld rijst een hoog gebouw op. Alle graven zijn naar deze toren gericht, die in het landschap van ver te zien is. De serene vijver achter de toren weerspiegelt het blauw van de hemel. Naast de vijver staan twee lange muren. Ze staan vol geschreven met namen, de namen van hen die nooit gevonden zijn. Achter slechts een paar is een rozet aangebracht, het teken dat zij later een rustplek hebben gekregen. Achter de graven op het grasveld wappert een vlag. Witte sterren op een vlak van blauw met daarnaast rode en witte strepen, de vlag van de Verenigde Staten. Maar tussen al die symmetrie en rust merk ik iets vreemds op. Op het witte marmeren kruis waar ik voor sta staat geen naam. Die naam weet alleen god, staat er vermeld. Jij bent een soldaat zonder naam, en hier tussen al je kameraden lig je begraven, ver van huis.
Je naam zal altijd een mysterie blijven. Al die anderen hebben er wel een. Een naam geeft je een verhaal, een verleden. Naar de soldaten die wel een naam op hun graf hebben staan kunnen we zoeken. We kunnen ze een gezicht geven, een foto laten zien van de man die schuilgaat achter het graf, een idee geven van het verhaal dat hij met zich meedraagt, en de rol die hij heeft gespeeld in het bevrijden van de bezette gebieden in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er blijven zoveel vragen onbeantwoord. Wie ben je en waar kom je vandaan? Wat was je leeftijd? Wat was je rang? Hoe en waar ben je omgekomen? Wie heb je moeten achterlaten toen je naar Europa kwam, en weten zij wat er met je is gebeurd? Had je een opleiding achter de rug, had je baan waar je iedere dag naartoe ging, wat deed je in je vrije tijd, luisterde je ook zo graag naar muziek, wat was je favoriete boek? Ik kan vragen blijven stellen, maar ben bang dat ze onbeantwoord zullen blijven.
Ik ben 18 jaar. Ik leef in een vrij land waar ik mag zeggen en denken wat ik wil. Ik heb de mogelijkheid om een opleiding te volgen aan een universiteit die ik leuk vind in een stad waar ik graag ben. Ik heb de kans om aan een toekomst te werken. In dit land heb ik vrijheid, en ik gebruik het woord alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Wij gebruiken het woord allemaal alsof we weten wat het is om het kwijt te raken en hoe het is om te leven zonder. Maar er zijn zoveel landen waar al die dingen niet zo makkelijk zijn als in Nederland. Waar mensen gestraft worden omdat ze iets denken dat volgens een ander niet de waarheid is. Waar mensen gestraft worden omdat ze niet voldoen aan de norm. Waar meisjes niet naar school mogen, en al helemaal niet de mogelijkheid hebben om een verdere opleiding te kunnen volgen. Waar vrijheid een woord is dat niet de normaalste zaak van de wereld is. Maar vrijheid was er hier niet altijd, want tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het Nederland, net als veel andere landen in Europa, afgenomen. Die vrijheid is ons terug gegeven, en de mensen die deze onderdrukte tijd tussen 1940-1945 hebben meegemaakt kunnen ons vertellen hoe het is om je vrijheid kwijt te raken. En misschien kunnen wij op die manier begrijpen hoe het leven zonder vrijheid voor de mensen in landen die op dit moment onderdrukt worden moet zijn.
Wat ik weet over jou is dat jij gestorven bent om mijn land haar vrijheid terug te geven en dat jij en velen anderen uit de Verenigde Staten en andere geallieerde landen weten waar ik net over schreef. Je hebt een zware training gehad, bent naar Nederland gekomen, en deed wat je werd gevraagd. De mensen die hier woonden kende je waarschijnlijk niet. Je offerde jezelf op in een enorme missie die net als voor jou vele anderen het leven heeft gekost. En nu ben je hier begraven in Margraten. Ik bedenk me dat jij wel een verhaal hebt. Het gaat over vrede en herdenken, en dankbaar zijn. Je bent een deel van een heel groot verhaal, het verhaal over de bevrijding van bezet Europa.
Nu is het onze plicht om te herinneren wat jij en jouw landgenoten voor ons land hebben gedaan. Ik ben opgegroeid in een andere generatie, maar weet dat wij het jaren later nog steeds belangrijk vinden om te herdenken wat er is gebeurd. Wij lezen over deze geschiedenis en luisteren naar verhalen van de mensen die erbij waren en hebben gevoeld en gezien. Wij bezoeken de plekken waar zware gevechten hebben plaatsgevonden en de plekken waar degenen die hier een onderdeel van waren hun laatste rustplaats vinden. Wat er gebeurd is in de Tweede Wereldoorlog moet een voorbeeld voor ons zijn van hoe de wereld er niet uit moet zien en moet ons laten zeggen: dit mag nooit meer gebeuren. Laten we allemaal ons best doen om de vrede te bewaren, generaties lang.
Bedankt voor de vrijheid,
Justine Camps
Foto De Gezichten van Margraten/Gemeente Eijsden-Margraten, Sluysmans Fotografie
